De vrienden van Coeliakie

Door Zij van Glutenvrij

Coeliakie komt zelden alleen helaas. Bijna iedereen die ik ken met Coeliakie heeft er nog wel een dingetje bij, of meer. In dit blog leg ik uit welke ziektebeelden je naast Coeliakie nog meer kunt hebben. Misschien is het één wel aan het licht gekomen door het ander. Bij mij was dat inderdaad het geval. En als ik terugkijk, had ik vanaf de puberteit altijd wat.

Brekebeentje

De keren dat ik iets gebroken heb, zijn niet meer op een hand te tellen; Een pols toen ik een jaar of 8 was, twee keer een enkel (in een skischoen en met het dansen van de Sirtaki), twee polsen tegelijk (met snowboarden) en een gescheurde knieschijf met een balletoefening. Reken ik even niet mee; gebroken teentjes, verzwikte enkels en andere malheur aan botten en gewrichten. Onbenullige ongevalletjes stuk voor stuk, maar met grote impact. Ik val en ik breek wat. Door coeliakie kun je last krijgen van botontkalking (osteoporose), omdat de darmen niet genoeg calcium opnemen. Om dit uit te sluiten kun je via de MLD-arts een dexametrie aanvragen. Dit is een meting van de dichtheid van het heupbot. Heb je botontkalking of een beginstadium hiervan (Osteopenie), dan kun je in aanmerking komen voor een jaarlijks calcium infuus. Hierover schreef ik eerder al eens een blog. Ik merk zelf altijd als het weer tijd is voor het infuus, ik krijg meer rugklachten en gewrichtspijn bij het hardlopen. Een week of twee na het infuus ben ik weer de oude. Enige nadeel, vind ik, is dat je je een week grieperig voelt na het infuus. Sommige mensen hebben naast coeliakie ook fibromyalgie of andere reumatische klachten.

Melk is niet goed voor elk

Coeliakie gaat vaak gepaard met een lactose intolerantie. Dit komt omdat de darmen door beschadiging, net dat deel missen om lactose af te breken. Gevolg is diarree. Ik heb het heel erg, maar soms neem ik het voor lief. Lactose is een melksuiker dat in dierlijke melkproducten voorkomt. Een intolerantie voor lactose is niet hetzelfde als een koemelkallergie. Dan mag je helemaal niets van de koe, maar bijvoorbeeld wel van de geit. Met een intolerantie mag je alleen lactosevrije producten of plantaardige melkproducten, zoals van soja, amandelen of rijst. Tegenwoordig zijn er ook tabletjes voor als je een keer wilt smokkelen, als je bijvoorbeeld uit eten gaat. Een lactose intolerantie kan tijdelijk zijn. Als je darmen hersteld zijn, na het volgen van het strikte glutenvrije dieet, kan het zijn dat je mondjesmaat steeds meer lactose kan verdragen. Die vlieger gaat voor mij helaas niet op. Ik eet nu drie jaar glutenvrij, mijn darmen zijn rustiger, maar lactose…Hell no! Je kunt je laten testen op een lactose intolerantie, maar de testen zijn nooit 100% betrouwbaar. Ik heb ervoor gekozen het niet te doen. Ik weet het zo ook wel.

Lastige longen

Ik heb het er al vaak over gehad. Net als onze darmen zijn onze longen hele grote slijmvliezen. Zorg je niet goed voor het een, krijg je last van het ander. Als ik vroeger verkouden was, hoestte ik mijn longen uit mijn lijf. Volgens mijn man echt op het enge af. Dat heb ik nu niet meer. Ik heb dus overgevoelige bronchiën. Ik krijg het benauwd in de Ici Paris, bij een friteskraam of als het heel erg koud is en ik een inspanning moet leveren (hardlopen of fietsen). Toch doe ik dat laatste wel op advies van de longarts. Ik merk namelijk dat als ik het niet doe, mijn longinhoud slechter wordt. Verder hoor je vaak dat mensen met coeliakie astmatisch zijn, COPD, bronchitis of andere longgerelateerde klachten hebben. Mijn ervaring is dat als je je aan het dieet houdt, deze klachten beheersbaar zijn.

Gedoe aan de down department

Ja, dit is dan wel een beetje een ding. Bij mij manifesteert zich hier het meeste gedoe. Dit is de eerste keer dat ik dat hier kenbaar maak, omdat er veel vragen over zijn en er natuurlijk toch nog steeds wel een taboe heerst over ons onderkantje. Ik ben zegge en schrijven 1 keer onbezorgd ongesteld geweest, en dat was de allereerste keer. Daarna was het meteen gedoe. Niet normaal zoveel bloed ik verloor, hoeveel pijn het deed en hoelang het duurde. Soms was ik twee weken non-stop ongesteld. Gelukkig ben ik vrij opgevoed en kon ik deze zaken met mijn moeder, die haar hele leven vergelijkbare klachten had, bespreken. Zij handelde kordaat en via de huisarts kwam ik terecht bij een fijne gynaecoloog. Ik ging direct aan de pil en de ijzertabletten, maar omdat de klachten aanhielden kreeg ik een kijkoperatie. Op mijn 17e de eerste en op mijn 23e, de zesde en laatste. Diagnose: Endometriose. Een auto-immuunziekte van de baarmoeder, waarbij baarmoederslijmvlies zich hecht aan alles wat het onderweg naar de uitgang tijdens de menstruatie tegenkomt, in plaats van dat het het lichaam via de gebruikelijke weg verlaat. Dit slijmvlies vormt een nieuwe laag, die bij elke menstruatie ook gaat bloeden. Je wordt dus 10x erger ongesteld dan normaal. Met operaties, de pil en nog heftigere hormoonbehandelingen waarvan ik op 18-jarige leeftijd tijdelijk in de overgang kwam, is het onder controle. Gelukkig kon ik later normaal in verwachting raken. Maar er zijn ook minder succesvolle verhalen. Een bijkomstigheid van de zwangerschap was dat ik hierna pil-loos door het leven kon en de endometriose zich koest houdt. Met mijn laatste eieren in de uitverkoop is het bijna gedaan en is het wachten op die volgende fijne fase…Not! Wil je hierover meer lezen, kijk dan eens op deze website.

Helaas bleef het niet bij endometriose alleen. Na mijn zwangerschap dacht ik dat het er allemaal een beetje bij hoorde, een ontplofte onderkant na een semi totaal ruptuur, maar niets is minder waar. Een parfumallergie bleek het allemaal erger te maken. ‘Hoezo? Je spuit daar toch geen parfum?”, hoor ik je denken. Nee, maar in je wasmiddel zit wel parfum, soms hele agressieve. Toen ik ook nog een latexallergie (lees condooms, elastiek in onderbroeken en maandverband) bleek te hebben, was het feest compleet. Nadat ik deze allergenen uit mijn leven had gebannen, kon de uiteindelijke balans van de down department worden opgemaakt. Ik heb een hele lichte vorm van Lichen Sclerosus. Een auto-immuunziekte, die zich manifesteert aan de huid in de buurt van slijmvliezen en waarschijnlijk getriggerd is door de contactallergieën. Ik zei het al, zorg je niet goed voor het één, dan krijg je het ander. Gelukkig is met de juiste medicatie alles onder controle, maar wees gewaarschuwd! Meer lezen over Lichen?

Overige klachten

Wat mij betreft was dit het wel zo’n beetje. Maar er zijn nog veel meer (auto-immuun) ziektes die gepaard gaan met coeliakie. Momenteel wordt onderzocht of mensen met diabetes type 1 meer kans hebben op coeliakie, lees ik vaak over mensen die last hebben van hun schildklier, of die naast coeliakie ook nog andere darmziektes hebben (Colitis of Crohn). Wil je meer weten, ga naar je MLD-arts. Die kan je verder helpen.

Coaching en advies

Binnenkort ga ik een coachings- en advies traject volgen en mijzelf bijscholen in de voedingsleer. Daarna start ik bij voldoende animo, een Coeliakie lifestyle en advies traject met geïnteresseerden. Je leest hier binnenkort meer over in mijn blogs. In mijn eigen traject staat als eerste een coachingschallenge met Bureau Dolly op het programma. Ik kijk er enorm naar uit, om niet alleen vanuit mijn blogs van nut te zijn, maar ook op het meer persoonlijke vlak. Tot snel.

Ingekakt? Lekker naar buiten!

Door Zij van Glutenvrij

Ik weet niet hoe het met jullie zit, maar als je het mij vraagt kunnen we de winter gewoon overslaan. Het is van nature al niet mijn favoriete seizoen, maar de laatste jaren was het wel heel erg. Ik houd van de zon en mijn lichaam des te meer. Je zou me vanaf oktober kunnen ingraven in een warm holletje en bij de eerste zonnestralen van betekenis mogen wekken. Sinds ik glutenvrij eet ben ik een koukleum, terwijl ik dat eerst echt niet was. Doe mij maar de lente, waarin alles bloeit en een warme zomer met strakblauwe luchten. Het kan me niet warm genoeg zijn. Maar zonder winter geen lente, dus niet zeuren en gaan. Wat mij echt heeft geholpen de laatste jaren is om, ook of misschien wel juist, in de winter te bewegen, liefst buiten.

Hup, naar buiten

Je denkt misschien ‘ach koud en ik haal het in de zomer wel weer in’, maar juist in de winter is het belangrijk om vaak buiten te zijn. Je neemt dan meer vitamine D op. En dat hebben juist wij, broodnodig (haha woordgrapje). Ook als de zon niet schijnt neem je vitamine D op. Doe je geen buitensport, ga dan lekker op de fiets naar je werk of doe kleine boodschappen lopend. Omdat veel van ons het kouder hebben dan anderen ben je geneigd om binnen  te gaan zitten. De kans bestaat zelfs dat je spontaan in een winterdepressie schiet. Ook daarvoor zijn wij gevoeliger. Dit heeft te maken met je biologische klok. En die klok die tikt bij sommigen van ons een tikje anders. Maar ondanks een grijs wolkendek is het toch heel erg lekker om even uit te waaien in het bos of op het strand. Je voelt je erna echt beter. Beter dan onder dat dekentje te blijven zitten. Sinds ik niet alleen ’s zomers, maar ook in de winter naar mijn werk fiets, heb ik geen last meer van een winterdepressie. Naast fietsen en wandelen kun je natuurlijk ook buiten bootcampen, een weekje naar de wintersport of hardlopen. Kost niets en je kunt gaan wanneer het jou uitkomt.

Lekker hollen

Nauw verwant met onze ziekte zijn allerlei ziektes aan andere slijmvliezen in ons lijf. Naast onze darmen zijn bijvoorbeeld onze longen heel gevoelig. Zoals ik eerder al eens schreef in een van mijn blogs werd bij mij pas coeliakie ontdekt na twee longontstekingen, die maar niet overgingen. Een ter zake kundige adequate longarts met een brede visie op zijn vak, bedacht dat het probleem wel eens dieper kon liggen dan mijn longen. Nadat door de MLD-arts de diagnose was gesteld, heeft hij me geadviseerd om het hardlopen weer op te pakken. Ik deed dit al, maar ik stopte altijd in de winter als het kouder werd dan 5 graden. Ik ging dan namelijk altijd hoesten en dacht dat de lucht te koud was voor mijn longen. Hij vertelde dat je juist bij dit soort ziektebeelden je longen moet ‘blijven uitdagen’, ook in de winter. Je hoeft echt niet hard en ver. Maar af en toe een rondje doet wonderen. Ik loop zelf 5 km per week op zondagochtend. Neem een vaste tijd, helemaal voor je zelf. Verzin geen uitvluchten, gewoon gaan. Je longcapaciteit blijft op peil en je krijgt ook nog eens een strakke kont en benen. Ondanks dat ik beter en makkelijker loop bij hogere temperaturen, ga ik toch. Ik zeg altijd, je aankleden is de grootste drempel. Warm aankleden, thermo ondergoed en dunne handschoenen aan. Als je die kleding eenmaal aan hebt, gaat de rest van zelf. Geloof mij! Let wel op als je gewrichtspijn hebt of last van je rug. Dit kan te maken hebben met botontkalking. Neem daarvoor contact op met je MLD-arts. Die kan een botscanmeting aanvragen en eventueel medicatie voorschrijven. Hierover schreef ik eerder al eens een blog. Heb je nog nooit hardgelopen, begin rustig. Er zijn allemaal schema’s te vinden op internet en groepen op Facebook om je op weg te helpen en te ondersteunen. Bovendien heeft Spotify een mooie tool waarmee je op muziek loopt in jouw loopritme. Bedenk of je met een vriendin gaat of lekker alleen. Hekel aan hollen? Had ik ook vroeger…echt! Waarom denk je dat ik het hollen noem in plaats van hardlopen?

Wat doe jij om in vorm te blijven en je lekker te voelen? Wil je tips over het beginnen met hardlopen? Laat het me weten. Binnenkort begin ik met een coachingstraject waarin ik advies ga geven over het leren leven met coeliakie, het dieet, je leefstijl en het inlichten van je naasten. Dat is voor velen de grootste hobbel, heb ik de afgelopen 3 jaar gemerkt. Wil je meer informatie over het coachingstraject stuur me dan een e-mail.

* Zij van Glutenvrij is geen arts of voedingsdeskundige. Neem bij twijfel altijd contact op met je eigen arts of diëtist.

Onbezorgde glutenvrije feestdagen

Door Zij van Glutenvrij

We zitten er middenin, de feestdagen. Sinterklaas, Kerstmis, Oud en Nieuw. Allemaal sociale gelegenheden, waar het vooral om eten draait. En zoals ik al eens eerder schreef eten is en blijft een sociale gebeurtenis. Hoe je het ook wendt of keert! Eet je alleen met je ouders, of met een grote groep aan tafel, vier je Sinterklaas met dobbelen met je collega’s of met kleine kinderen? Eten is er altijd. Grote 5-gangen diners, tapas of sushi en niet te vergeten al dat zoet: Chocoladeletters; Banketstaven, Oliebollen, Fondant en Borstplaat, Kerststol. Allemaal even lekker.

Maar hoe doe je dat nou met die feestdagen?

Zorg ervoor dat je vooraf goed bespreekt waar je het viert en met wie. Kennen deze mensen je of niet? Weten ze van je verplichte ongezellige dieet, of niet? Het hoeft namelijk niets uit te maken. Zo heb ik vorig jaar onbezorgd genoten van een 4-gangen diner dat door een dierbare vriend helemaal glutenvrij was bereid. Samen hebben we het menu samengesteld, gekeken naar alternatieven en uiteindelijk stonden er nul gluten op het menu. Niemand die het merkte of proefde. Het vergt wel tijd en inspanning. Maar zeg nou zelf, met Kerstmis gaat het daar toch juist om.

Hapjes en sushi

Kies je voor een Sinterklaas feest met hapjes, zorg dan dat je eigen bakjes hebt met je eigen hapjes.  Dan hoeft er niemand met zijn toast of stokbrood handen in jouw blokjes kaas of worst. Staat er sushi op het menu? Bespreek dan goed of het vers wordt bereid of besteld. Als de sushi wordt besteld neem dan vooral zelf contact op met de take-away of restaurant. Zo weet je zeker dat jij niet toch per ongeluk een rolletje in je mond steekt met glutenvolle sojasaus bijvoorbeeld. Als er zelf sushi wordt gemaakt, dan kun je je eigen glutenvrije sojasaus meenemen en vragen of er bij de bereiding geen sojasaus wordt gebruikt, maar alleen los erbij als smaakmaker. Verder is sushi namelijk geheel glutenvrij.

Uit eten

Uit eten met deze drukke dagen kan heel makkelijk zijn. Maar ook gevaarlijk vind ik. Kies in dat geval voor een restaurant waar je al eens eerder hebt gegeten zonder problemen en buikpijn achteraf. De kersttijd is voor restauranthouders de drukste tijd van het jaar en ik kan me voorstellen dat ze niet allemaal op ons zitten te wachten. Neem zeker vooraf contact met ze op over de mogelijkheden. En doe dit bijtijds. Ze beginnen namelijk al begin december met hun inkopen en bestellingen. Met een beetje geluk kopen ze hun broodjes en zoetigheid in bij Odenwald Organic Bakery. Ik mocht naar aanleiding van een lunch bij de Brasserij in Delft diverse samples proeven. Deze bakkerij heeft een heerlijk glutenvrij assortiment. De brownie is heavenly! De broodjes zijn volgens mijn glutenvolle meneer niet van echt te onderscheiden. Hun assortiment is ook te koop bij Deen supermarkten. Echt de moeite waard. Zegt het voort, dan komt het misschien in meer winkels terecht.

Zelf bakken

Wil je lekker zelf bakken, en dat is mijn advies ook, want kant en klaar glutenvrij blijft muf, hard, taai, droog en kruimelig en ontzettend duur, ga dan op tijd googlen naar recepten en ideeën. Er is online tegenwoordig zoveel te vinden. Een andere leuke leidraad is het kookboek De Smaak van December van Albert Heijn. Veel baksels en gerechten zijn makkelijk glutenvrij te maken. Denk eens aan een overheerlijke zelfgemaakte banketstaaf, kruidnoten of borstplaat. Het staat er allemaal in.

Heel veel succes, geniet van elkaar en van het eten. En dan spreken we elkaar weer in januari. Dan kunnen we allemaal de Coeliakiebroek van Carlijn Bröring aan. Niet omdat we zijn opgezet van de buikpijn, maar omdat we zoveel en lekker hebben gegeten. Happy Holidays!

Happy Holidays!

Door Zij van Glutenvrij

We zitten er middenin, de feestdagen. Sinterklaas, Kerstmis, Oud en Nieuw. Allemaal sociale gelegenheden, waar het vooral om eten draait. En zoals ik al eens eerder schreef eten is en blijft een sociale gebeurtenis. Hoe je het ook wendt of keert! Eet je alleen met je ouders, of met een grote groep aan tafel, vier je Sinterklaas met dobbelen met je collega’s of met kleine kinderen? Eten is er altijd. Grote 5-gangen diners, tapas of sushi en niet te vergeten al dat zoet: Chocoladeletters; Banketstaven, Oliebollen, Fondant en Borstplaat, Kerststol. Allemaal even lekker.

Maar hoe doe je dat nou met die feestdagen?

Zorg ervoor dat je vooraf goed bespreekt waar je het viert en met wie. Kennen deze mensen je of niet? Weten ze van je verplichte ongezellige dieet, of niet? Het hoeft namelijk niets uit te maken. Zo heb ik vorig jaar onbezorgd genoten van een 4-gangen diner dat door een dierbare vriend helemaal glutenvrij was bereid. Samen hebben we het menu samengesteld, gekeken naar alternatieven en uiteindelijk stonden er nul gluten op het menu. Niemand die het merkte of proefde. Het vergt wel tijd en inspanning. Maar zeg nou zelf, met Kerstmis gaat het daar toch juist om.

Hapjes en sushi

Kies je voor een Sinterklaas feest met hapjes, zorg dan dat je eigen bakjes hebt met je eigen hapjes.  Dan hoeft er niemand met zijn toast of stokbrood handen in jouw blokjes kaas of worst. Staat er sushi op het menu? Bespreek dan goed of het vers wordt bereid of besteld. Als de sushi wordt besteld neem dan vooral zelf contact op met de take-away of restaurant. Zo weet je zeker dat jij niet toch per ongeluk een rolletje in je mond steekt met glutenvolle sojasaus bijvoorbeeld. Als er zelf sushi wordt gemaakt, dan kun je je eigen glutenvrije sojasaus meenemen en vragen of er bij de bereiding geen sojasaus wordt gebruikt, maar alleen los erbij als smaakmaker. Verder is sushi namelijk geheel glutenvrij.

Uit eten

Uit eten met deze drukke dagen kan heel makkelijk zijn. Maar ook gevaarlijk vind ik. Kies in dat geval voor een restaurant waar je al eens eerder hebt gegeten zonder problemen en buikpijn achteraf. De kersttijd is voor restauranthouders de drukste tijd van het jaar en ik kan me voorstellen dat ze niet allemaal op ons zitten te wachten. Neem zeker vooraf contact met ze op over de mogelijkheden. En doe dit bijtijds. Ze beginnen namelijk al begin december met hun inkopen en bestellingen. Met een beetje geluk kopen ze hun broodjes en zoetigheid in bij Odenwald Organic Bakery. Ik mocht naar aanleiding van een lunch bij de Brasserij in Delft diverse samples proeven. Deze bakkerij heeft een heerlijk glutenvrij assortiment. De brownie is heavenly! De broodjes zijn volgens mijn glutenvolle meneer niet van echt te onderscheiden. Hun assortiment is ook te koop bij Deen supermarkten. Echt de moeite waard. Zegt het voort, dan komt het misschien in meer winkels terecht.

Zelf bakken

Wil je lekker zelf bakken, en dat is mijn advies ook, want kant en klaar glutenvrij blijft muf, hard, taai, droog en kruimelig en ontzettend duur, ga dan op tijd googlen naar recepten en ideeën. Er is online tegenwoordig zoveel te vinden. Een andere leuke leidraad is het kookboek De Smaak van December van Albert Heijn. Veel baksels en gerechten zijn makkelijk glutenvrij te maken. Denk eens aan een overheerlijke zelfgemaakte banketstaaf, kruidnoten of borstplaat. Het staat er allemaal in.

Heel veel succes, geniet van elkaar en van het eten. En dan spreken we elkaar weer in januari. Dan kunnen we allemaal de Coeliakiebroek van Carlijn Bröring aan. Niet omdat we zijn opgezet van de buikpijn, maar omdat we zoveel en lekker hebben gegeten. Happy Holidays!

10 x zeg dit maar liever niet

Door Zij van Glutenvrij

Ondanks dat er gelukkig voor ons veel meer te krijgen is de laatste jaren, loop ik soms toch ook echt nog tegen dingen aan. Juist daar waar je medewerking en begrip verwacht, stuit je op onkunde of erger, onwil. In de privé- en familiesfeer, maar ook bij bedrijven die zouden moeten weten hoe het hoort. Ik weet eigenlijk niet wat me meer irriteert, die mensen ‘dichtbij’ die het niets interesseert of juist die gigant die doet of zijn neus bloedt. Hier mijn grootste ergernissen. Heb jij ergernissen? Let me know.

1. Gluten intolerant? Oh, dus je mag geen…(suiker, rijst, aardappels etc.)

De bedoeling is natuurlijk goed, je denkt mee of hebt ergens de klok horen luiden, of iets gelezen maar het niet goed onthouden. Is niet erg, je doet je best en in de privésfeer is dat ook best logisch. We kunnen niet verwachten dat iedereen weet wat glutenvrij inhoudt. Maar een restaurant wat dan verbaasd reageert als je zegt dat je wel aardappels of rijst mag, maar bijvoorbeeld niets uit de frituur als daar de bitterballetjes in hebben gedreven, dan ga ik daar gewoon niet eten. Foute boel en een indicatie dat ze er geen snars van snappen. Gluten zitten in graanproducten zoals tarwe, gerst, haver, spelt, kamut en rogge.

2. Dus je bent allergisch voor gluten?

Uh, nee. Ik ben allergisch voor mensen die mijn auto-immuunziekte een allergie noemen. Ja, het bekt lekker en kan soms helpen om gedaan te krijgen wat je wil: glutenvrij eten. Maar nogmaals het is een auto-immuunziekte, net als bijvoorbeeld suikerziekte. En de meeste Coeliaken kampen met meerdere van dit soort fijne ziektes. Coeliakie komt zelden alleen.

3. Je wordt toch niet ziek van een kruimel?

Ja, helaas wel! En nee, ik zwel niet op, zoals iemand met een pinda allergie, die op 10 meter zit van iemand die een nootje eet. Dat is heel iets anders. Maar een kruimel kan je darmen al irriteren en aantasten. Als we kruimels blijven eten, wordt het vanzelf een boterham. En misschien merken we die ene keer niets van die ene kruimel, toch beschadigt de reactie van je lichaam op die kruimel je darmen. Mensen met Coeliakie hebben een verhoogde kans op darmkanker.

4. Gluten, die kook je er toch uit?

Was het maar waar mensen. Dan zouden we al het heerlijke glutenvolle lekker dood koken. Heel erg niet waar. Dit geldt overigens niet voor gedestilleerde dranken. Die zijn namelijk wel glutenvrij. Maar dat is een heel ander proces en niet te vergelijken met het koken van pasta.

5. Iets met kruisbestuiving ofzo

Kort lesje bio. Kruisbestuiving is de bestuiving tussen bloemen en bijen. Waar wij het over hebben is kruisbesmetting. Een listig dingetje in ons geval. Het gebeurt bijvoorbeeld als je een glutenvrij hapje in het frituurvet gooit waar net een glutenvolle bitterbal in heeft gedreven. Of als je je duur gekochte glutenvrije waar aanraakt met je glutenvolle ongewassen broodhanden. Of als je glutenvrije pasta afgiet in een vergiet waar net glutenvolle pasta in heeft uitgelekt. Voorkomen dus! Altijd. Want ja, ook van een kruimel worden we ziek, weet je nog? Punt 3.

6. Lipgloss met gluten? Niet!? Wel?

Ja hoor en tandpasta, haarlak, shampoo, bodylotion het kan overal inzitten. Ook in medicijnen en vitaminepreparaten. We flikkeren het overal in als bind- en vulmiddel. So beware!

7. Het is wel gedoe, hoor!

Ja, dat weet ik. Jij doet het één keer voor mij, ik doe dit elke dag. Ik weet ook wel dat het gedoe is. Maar heel feestelijk klinkt het niet. Zeg dan liever dat je nu weet wat een ingrijpend ding dit is.

 

 

 

8. Dan neem je maar een wijntje! (ook niet voor de grap)

Ja, het is gedoe. Nee, het is niet feestelijk als je niets mag van wat anderen wel mogen. Maar je er vanaf brengen met dit soort teksten, dan ben je mijn vriendin niet meer. Ik heb een lijn getrokken. 3 jaar heb ik het nu, je zou beter moeten weten inmiddels of je er in ieder geval een keer verdiept in kunnen hebben door mijn blogs te lezen in plaats van ze alleen maar te liken.

 

 

 

9. Ik zou het niet kunnen!

Ik ook niet, maar ik moet. En zie, ik ben 3 jaar verder en ik ben er nog. In de wetenschap dat ik nooit meer: echt lekker brood zal proeven; een oliebol bij een kraam kan halen; een broodje kroket bij Dungelman zal eten; snel naar de snackbar kunnen; denken: “Ik koop/eet/neem daar wel wat!”

10. Je neemt het nogal strikt

Ja! Lees al het bovenstaande en je weet waarom. Het is geen dieetwens, maar een dieetmoetje. Niet voor de lijn, maar voor het leven.

Gelukkig wordt er ook geleerd van ons. Het feestje van omaoma in het verzorgingstehuis, waar ik voor de zekerheid achteraan had gebeld, vorige week, was voor mij toch een klein succesje, met een glutenvrij (weliswaar zeer lactosevol) gebakje en een paar simpele maar heerlijke hapjes bij de borrel. Wat dan wel weer irriteerde is de lauwe reactie van de cateringdame, die ik hartelijk dankte voor de goede zorgen.”Ja nou, oké!”

Sharing is caring

Door Zij van Glutenvrij

Delen is verzorgen. En zo is het maar net. Mijn omaatje zei altijd: “Kind ik doe niets speciaals, maar ik bak met liefde en aandacht!” En dat krijg je dus terug. En doe je dat niet, ook goed, maar wees dan niet beledigd als je er niets voor terugkrijgt. Want het geldt natuurlijk niet alleen voor bakken of koken, maar voor alles wat je doet. Stop er liefde en aandacht in je krijgt het dubbel en dwars terug. (Schijnt ook voor kinderen te gelden…zegt men)

De afgelopen weken heb ik het een beetje te druk gehad om te bloggen. 2 oktober was de laatste keer alweer. Veel te lang geleden natuurlijk, maar soms heb je ook andere besognes. Zoals dat ik toch nog maar even het verzorgingstehuis heb gebeld, waar omaoma woont en die daar haar heelveelennegentigste verjaardag viert volgende week. Met gebak, luxe hapjes en frituurgarnituur. Want geen feestje zonder eten. En dat geldt ook voor mij. Ik heb nu bijna 3 jaar deze ‘asociale’ ziekte en ik ga me er nu, mede met het bloggen, ook gewoon hard voor maken. Niets geregeld? Dan kom ik niet! Eerst maar eens even oom K gebeld, die zei dat hij het had ‘doorgegeven’. Nu ben ik door schade en schande wijs geworden: doorgeven is een ruim begrip en zeker als het om onze ziekte gaat. Dus vroeg ik wat hij dan precies had doorgegeven. Glutenvrij gebak en hapjes, dus. Toen ik vroeg of er na het doorgeven ook iets was bevestigd, kwam er geen bevredigend antwoord, maar wel de enorme dooddoener en bewijs van onkunde: “Je neemt het nogal strikt, hoorde ik”. “Dag oom K, ik bel zelf wel even met het tehuis!” Ook dat gaf niet direct verlichting en uitsluitsel, want ik moest teruggebeld worden. De mevrouw van de inhouse cafetaria (toch een soort cateraar, naar ik meen), had geen idee van wat iemand met Coeliakie, wel en niet mag hebben. “Ooooh, dus ook niets uit de frituur!???, Ook ongezellig voor u!”. Anyway toen ik werd teruggebeld met de woorden ‘het komt allemaal goed’, heb ik het losgelaten. Ja, voor de zekerheid zal ik een zak chips in mijn tas douwen, want echt gerust, ben ik er nog niet op, zeker gezien het schamele gebakje en nul hapjes voor mij vorig jaar.

En dan was het natuurlijk herfstvakantie deze week, dus druk met het entertainen van eigen spruit. Maandag was het goddelijk weer en besloot ik samen met vriendin/buurvrouw en onze kinderen naar het strand te gaan om te lunchen. Ik belde Strandclub Waterreus in Scheveningen, waarvan ik wist dat deze ook in de herfst en winter open is en waarvan ik op internet las dat het glutenvrij in orde is. En ja hoor, dat was het dus ook gewoon eens een keer! Ik had wel eerst even gebeld en aangekondigd dat ik kwam. Ik kreeg bij mijn Noordzee salade een heerlijk glutenvrij broodje en ondanks dat het enorm druk was, was er aandacht en oog voor! Zoals het hoort. We genoten in het zonnetje van onze lunch en in het zand spelende kinderen.

De afgelopen dagen was ik vooral druk met het voorbereiden van een compleet glutenvrije lunch voor 10 personen. Als verassing voor mijn moeders 75e verjaardag had ik in het geheim gezorgd dat mijn familie uit België zou komen lunchen. Mijn tante en nicht eten beiden net als ik glutenvrij. Mijn tante in beginsel om haar migraineklachten de baas te worden…en dat werd ze, maar als ze nu een gluut binnenkrijgt wordt ze doodziek en mijn nicht omdat het beter voelt zonder. Zal mij niets verbazen als ze net als ik Coeliakie hebben. Ik draaide in twee dagen met dochter en manlief een lunch in elkaar waarvan iedereen heerlijk en onbezorgd heeft kunnen eten. De man maakte de glutenvrije Foccacia uit het maandblad van de Coeliakievereniging (zonder alle kazen weliswaar, maar niet minder lekker) en ik bakte een boterkoek van de glutenvrijemama, waarbij ik de helft met gember maakte. Heerlijk en niet droog. Ook bakte ik een appeltaart, zonder suiker en boter, van de website naareigensmaak. Echt easy does it. Verder had ik glutenvrije pastasalade, een groene salade en mijn oude vertrouwde spinazietaart met glutenvrij bladerdeeg van Conzensa. Maar wat mijn tante het meest mist in België zijn bitterballen. Dus ook die maakte ik van Conzensa in de Airfryer. Een enorm succes. De glutenvollen aan tafel vonden alles net zo lekker als wij. Sharing is caring en iedereen ging met volle buik weer naar huis!

Benieuwd of ik volgende week na het feestje van omaoma ook met een volle buik en zonder buikpijn naar huis ga? Lees dan mijn volgende blog.

*De in dit blog genoemde en gebruikte producten zijn niet gesponsord. Ik ontvang hiervoor geen vergoeding van de producent.

En zo moet het dus niet!

Door Zij van Glutenvrij

Waar ik vorige week nog zo blij verrast was door de glutenvrije pogingen van mijn collega’s, was ik het deze week allerminst. Sterker nog, ik was gewoon echt een beetje pissed. Hoe is het mogelijk dat collega’s met googlen verder komen dan een cateraar? Deze week had ik een kennismakingsdag van mijn werk inclusief lunch. Voor de glutenvolle mensch waren er 7 gerechten, voor mij maar 2!

Weken geleden, bij de uitnodiging voor deze dag had ik al gevraagd naar de glutenvrije mogelijkheden die dag. “Geen probleem”, werd mij verzekerd, “onze cateraar weet daar wel weg mee”. “Ik zou toch maar wat meenemen”, adviseerde mijn leidinggevende. Voor de zekerheid deed ik voor ik de deur uitging wat glutenvrije toastjes in mijn tas. Bij de registratie vroeg ik het nog een keer, en nee geen zorgen, het was allemaal doorgegeven. Misschien had ik het daar en toen al kunnen weten, want waar iedereen verwelkomd werd met een prachtige petit four, was er voor mij niets. Nou ja, kan gebeuren. Met de lunch komt het vast goed.

Ja, met zo’n grote groep kan ik dat echt niet!

Tegen lunchtijd, toen het maagje begon te knorren, werden de schalen naar binnen gebracht. Ik telde 7 gerechten; soep, 2 soorten belegde broodjes, 2 salades, kroketjes en vers fruit.  Toen het tijd was om op te scheppen en ik niet helemaal vooraan stond, heb ik me toch een beetje naar de voorgrond gedrongen. Er waren geen afgedekte schalen en ook geen tangen voor het brood. Als de salade glutenvrij was, zou hij dalijk al besmet zijn met broodkruimels…Dit beloofde niet veel goeds. Ik vroeg aan de dame die de boel regelde of zij wist van mijn dieet. “Ja hoor”, je mag de soep en een van de salades!” Nou vond ik dat een beetje magertjes met 7 gerechten voor de gewone man en maar 2 voor mij, maar goed. Ondertussen dankte ik mijn leidinggevende op mijn blote knieën voor de tip toch ook zelf maar iets mee te nemen. Niet voor een gat te vangen en door schade en schande wijs geworden, vroeg ik haar of de soep met bouillon was gemaakt en of deze glutenvrij was. Nou dat was hij gelukkig en triomfantelijk liet zij in de keuken het doosje zien waar een glutenvrij logo op stond. “Mijn collega is diëtiste en die heeft er echt wel verstand van hoor!” “En je mag natuurlijk de rauwkost salade”. “Mooi”,  zei ik. “U of uw ter zake kundige collega heeft vast wel een afgedekt schaaltje voor me apart gehouden”, want zoals u weet staan er inmiddels 20 mensen om de tafel, die met hun broodhanden de salade hebben opgeschept. “Nou, daar kan ik met zo’n grote groep natuurlijk niet aan gaan beginnen”. Toen was ik er klaar mee en heb me gestort op mijn zelf meegebrachte toastjes, de soep en een stuk fruit. Ik vraag me weleens af of deze mensen wel echt iets willen leren. Een docente notabene van de inhouse cateraar, die het catering vak bijbrengt aan studenten. En als dit nou een geval op zich zou zijn, nee! In de ruim 2,5 jaar dat ik nu verplicht glutenvrij eet (nee,het is geen dieetwens het is een dieetmoetje!) heb ik de meeste onwil en onkunde ervaren bij cateringbedrijven.

Heeft u een allergie, laat het ons weten!

Een bordje met deze tekst kwam ik tot twee keer toe tegen bij een uitvaartcentrum na een begrafenis of crematie. De eerste keer was ik nog verrast en meldde me bij de bar. “Ohja, dat staat daar, inderdaad, maar we kunnen niets voor u doen als de familie niets voor u geregeld heeft!” Alsof de familie daar met een sterfgeval aan denkt, als ze het al weten überhaupt! U als cateraar moet daarop bedacht zijn. Dat bordje is echt een klassiek voorbeeld van een wassen neus. We zetten het neer, zijn we daar vanaf. Maar echt iets regelen ho maar. En ja, het kan nog gekker.

Sorry, daar hebben we echt geen kaas van gegeten

In een niet nader te noemen verzorgingstehuis, waar wij de verjaardag van omaoma vieren komt men ook niet verder dan een glutenvrij gebakje tijdens de thee. Daar waar de bitterballen op tafel komen, houdt het voor mij op. “Sorry”, hadden ze vorige keer gezegd, “een gebakje lukt nog net, maar verder hebben we er geen kaas van gegeten”. Ik vraag me op zo’n moment ernstig af wat voor diëtisten er dan werkzaam zijn in zo’n instelling en of er dan geen een oudere is die soortgelijke dieet’wensen’ heeft.

Ben jij wel een cateraar met hart voor de zaak, je klanten en je gasten, maar weet je niet hoe? Laat het me weten, dan denk ik met je mee over wat je wel en niet moet en kan doen om het ook voor ons leuk te maken tijdens een uitje, evenement of diner. Ik hoor graag van je. Ben je een Coeliaak met positieve catering ervaringen. Let me know. Ik ben heel benieuwd!

 

En zo, dames en heren, kan het dus ook!

Door Zij van Glutenvrij

Waar we vaak tegen moedwil, misverstand en onkunde aanlopen zijn er ook wel eens van die onverwachte verassingen. Dat er moeite voor je wordt gedaan, uit onverwachte hoek. Daar krijg ik een warm hart van.

Afgelopen dinsdag had ik met mijn nieuwe werk een teambuildingsdag. In de middag werd er een lunch georganiseerd, waarbij iedereen iets moest maken of meenemen. Omdat ik er nog niet zo lang werk heb ik mijn nieuwe collega’s nog niet echt opgezadeld met mijn verplichte dieet, maar ze zijn wel allemaal nieuwsgierig. Een van mijn collega’s is moeder van een inmiddels volwassen dochter met Coeliakie vanaf haar geboorte. Zij kent het klappen van de zweep. Met haar wissel ik vaak weetjes en informatie uit. De anderen zijn oprecht geïnteresseerd in wat ik wel en niet mag en vooral wat de consequenties zijn.

Blij verrast

Om gedoe voor te zijn, heb ik zelf een glutenvrije cake gebakken met de cakemix van AH Vrij van Gluten. Daar kan eigenlijk niets mis mee gaan en als je niets zegt proeven mensen het helemaal niet eens. Ook had ik voor mezelf een overheerlijke glutenvrije Quiche Lorraine meegenomen van de Marks & Spencer, uit het koelvak. Ik heb namelijk een eigen oventje op mijn werk, gekregen van de collega met glutenvrije dochter. Maar dat was eigenlijk helemaal niet nodig. Drie van mijn collega’s waren de vrijdag ervoor een soort online glutenvrije kook- en bakclub begonnen op Google. Ze hadden informatie opgezocht, niet alleen over recepten, maar vooral over de gevaren van kruisbesmetting. Handen wassen, schone keuken, schoon keukengerei. “Hé, wat doe jij nou met die schone vergiet in de vuile wasbak?” Eruit! Afwassen en opnieuw!!!”, ging het bij een van mijn collega’s maandagavond in de keuken! Dit alles resulteerde in een aparte glutenvrije tafel, “Dames en heren, hier staat het glutenvrije eten van Yacintha en hier mag je pas aankomen als zij heeft opgeschept!” Ik hoefde gewoon niets te doen… Ik ging zitten en liet het mij prima smaken. Een heerlijke glutenvrije pastasalade met zalm, prei en roerbakgroenten, waarvan de maakster zei, mijn man heeft dit gisteren op en proefde echt geen verschil. Heerlijk gekruide enchillada’s (met wraps van Schär) van een andere collega. “Nou ik was toch bezig, heb tot kwart voor negen voor je in de keuken gestaan. Ik had gesport, dus ik had honger, heb ik er zelf ook maar een genomen! Proef je niets aan”. En met kerrie gevulde komkommers van weer een andere collega. Allemaal zo lief, zo lekker en zo onbezorgd! Ook was er vers fruit en sla waar ik van kon eten. “En nu afwachten of het echt glutenvrij was”, zei er een. Maar dat houd je altijd. En nee ik zat niet binnen 10 uur op de pot. Ik heb genoten van wat je met recht een teambuildingsdag mag noemen. “Want als je na drie weken niet bij ons hoort, kom je er ook niet meer bij. Jij bent gewoon een van ons!”

Glutenstapeling en ‘sporen van…’

Door Zij van Glutenvrij

Een tijdje geleden schreef ik blogs over glutenfoutjes en verborgen gluten. Ik beloofde toen een blog te schrijven over glutenstapeling. Dit fenomeen is namelijk  nauw verbonden met foutjes en verborgen gluten. Vandaag vertel ik er meer over, want ik merk dat er ondanks dat er steeds meer bekend wordt over Coeliakie en het glutenvrije dieet, dit toch voor veel vragen zorgt.

‘Kan sporen van gluten bevatten’

Als je eenmaal hebt uitgevogeld wat je wel en niet mag eten begint de uitdaging om variatie aan te brengen in je glutenvrije dieet. Het is in eerste instantie natuurlijk zaak, dat als je pas de diagnose hebt gekregen je als de wiedeweerga zorgt dat je anti TtG waarde daalt naar onder de 10, liefst 7. Maar als je dat onder de knie hebt, wil je ook wel eens wat anders. Gelukkig komt er voor ons steeds meer op de markt en worden producenten zich hier in het rijke Westen bewust dat je tarwe als bind- of vulmiddel net zo goed kunt vervangen door rijst- of maismeel. De vraag is dan: Ga ik me wel of niet wagen aan dat ene product dat ‘sporen van gluten’ kan bevatten?

Het antwoord hierop is niet simpel. Wat de een wel verdraagt kan de ander niet verdragen. Zo zijn er Coeliaken die absoluut geen maltodextrine willen en ook producten laten liggen met glucosestroop. Een ander heikel punt zijn de producten die sporen van gluten kunnen bevatten. Helaas kan ik je geen lijstje geven van producten met deze vermelding die veilig of onveilig zijn. Was dat maar zo. Dat zou het allemaal een stuk makkelijker maken. Nou okay, ik neem het even op voor Tony’s Chocolonely*. De caramel zeezout variant, die kan bij mij geen kwaad. Nooit…Nou ja behalve voor de lijn. Het enige dat je kunt doen, is af en toe dit soort producten proberen en kijken wat de uitwerking is. Krijg je geen last, dan is het niet gezegd dat je geen gluten hebt binnengekregen! Laat ik dat voorop stellen. De een is gevoeliger dan de ander. Daar wil ik dus even mijn handen niet aan branden.

Glutenstapeling

Waar je met dit soort producten wel mee moet oppassen en waar je eigenlijk altijd rekening mee moet houden, is glutenstapeling. Stapeling van gluten gebeurt door het in kleine hoeveelheden binnenkrijgen van gluten binnen korte tijd, terwijl je niet direct reageert op de hoeveelheden an sich. Op dag 1 neem je bijvoorbeeld een stukje chocolade met de vermelding ‘kan sporen bevatten’. De dag erna krijg je per ongeluk een kruimel brood binnen, op dag 3 lik je gedachteloos aan de jamlepel die niet uit jouw glutenvrije jampot komt. Niets aan de hand. Normaal kun je dit misschien prima aan. Maar op dag 4, na weer een stukje chocolade ben je ‘ineens’ niet lekker. Opgeblazen, moe, winden, dorst, hoofdpijn en buikpijn, concentratieverlies. Het lijkt eigenlijk op een glutenfout. De symptomen zijn hetzelfde, zonder dat je echt een verkeerd product hebt gegeten. Het enige dat erop zit is ‘uitzieken’. En ook dat is weer voor iedereen verschillend. Het hoeft dus niet persé gelegen te hebben aan dat product met ‘sporen van’. Maar dat zul je dan zelf moeten uitvinden. Als je daar dan nog zin in hebt. Als ik dit wel eens heb, ik heb het sporadisch, ben ik meestal toch wel klaar met zo’n product.

Wil je meer weten over hoe om te gaan met glutenfoutjes en wat je kunt doen om er snel bovenop te komen, stuur mij een  e-mail. Ben je ondernemer en geïnteresseerd hoe jij kunt bijdragen aan een glutenvrij en blij leven van je klanten of gasten met Coeliakie. Let me know.

* Dit is geen reclame. Ik ben niet door Tony’s betaald voor dit blog.

Coeliakie en lactose intolerantie

Door Zij van Glutenvrij

Heb je Coeliakie dan moet je ook voorzichtig zijn met lactose. Ja hoor? Ook nog? Hoe ga ik dat doen? Wat is lactose en wat doet dat met ons lijf?  Wat kun je wel eten en wat kun je beter vermijden? Is het eten van producten met lactose net zo schadelijk voor je lichaam als het eten van  gluten? Je leest het hier.

Lactose intolerantie is geen koemelkallergie

Ervan uitgaand dat de darmwand is beschadigd door de Coeliakie, kun je zeer gevoelig reageren op producten die lactose bevatten. Lactose is een suiker dat voorkomt in dierlijke melkproducten, maar gelukkig niet in alle. Heb je namelijk een koemelkallergie dan mag je helemaal niets van de koe, geen melk maar ook geen kaas. Heb je daarentegen Coeliakie en reageren je darmen heftig  op lactose, dan zijn er gelukkig nog veel alternatieven die wel mogen. De reden dat je darmen gevoelig reageren op lactose is omdat je beschadigde darmen geen lactase aanmaken, die de lactose kunnen afbreken. Hierdoor moet de lactose onafgebroken je darmen door. Dit zorgt voor een opgeblazen gevoel, diarree en enorme stinkwinden. Ja sorry, had ik dat niet gezegd. I tell it like it is. Krijg je de lactose binnen, dan beschadig je in feite niet, net zoals je met het eten van gluten zou doen je darmwand. Maar onhandig is het wel. Gelukkig zijn er veel alternatieven.

Wat mag wel en wat kun je beter laten

Het maken van een glutenvrij boodschappenlijstje bezorgde in ieder geval bij mij al de nodige stress, laat staan dat je hier ook nog eens op moet letten. Ik werd in het begin echt gek in de winkel. Ik kreeg het warm en benauwd, een beetje paniekerig. Ik herkende dat ook helemaal niet in mezelf. Doe dus in het begin vooral boodschappen als je de tijd hebt….en als het rustig is. Anyway. Boter, room en yoghurt kun je echt beter laten, tenzij je lactosevrije vervangers gebruikt hiervan. Bij mij gaat dat goed. Met kazen moet je ook voorzichtig zijn. Zachte en Franse kazen kunnen tricky zijn, net als Mozarella. Maar belegen en oude kaas kan weer heel goed. Die andere kazen kan ik gelukkig wel aan, maar met mate. Ik moet verre blijven van echte slagroom en slagroomijs. Er zijn naast de lactosevrij gemaakte producten van Arla of Campina ook veel vervangers te krijgen van diverse merken op basis van rijst of amandel. Ik vind zelf de chocolademelk van Alpro heel lekker. Ook gebruik ik van dat merk de room en de kookroom. MinusL heeft ook veel, maar daar moet ik dan weer voor naar een andere supermarkt. Belachelijk vind ik eigenlijk. Maar een keer in de zoveel tijd ga ik mij te buiten aan de spuitroom en chocoladepasta. Ze schijnen ook kwark te hebben, maar die heb ik nog in geen enkele supermarkt gezien. Qua lactose is dit wel zo’n beetje de hoofdmoot. Ik kijk wat dat betreft dus niet op de ingrediëntenlijsten van pakjes en zakjes of deze lactosevrij zijn. Is het wel zo, dan is dat mooi meegenomen.  Heel heftig reageer ik er gelukkig niet op, als ik het in kleine hoeveelheden binnen krijg. Dit is natuurlijk voor iedereen anders en ligt waarschijnlijk ook aan de mate van darmbeschadiging.

Komt het goed?

Mijn MLD arts vertelde dat als je darmen volledig hersteld zijn, je ook weer lactose zou moeten kunnen verdragen. Immers, als je darmen hersteld zijn, maken deze weer lactase aan. Ik heb een Marsh 3A beschadiging, die twee jaar geleden is vastgesteld. De gradatie loopt van 1 (niet beschadigd, wel aangetast) naar 4 (onherstelbare schade). Ik merk dat ik soms wel en soms niet wat meer lactose aankan. Dus eet ik lactose met mate en dat is gelukkig goed te doen. Wil je meer weten over glutenvrije en lactosevrije producten, of hoe je toch lekker en gevarieerd kan koken met deze onhandige intoleranties. Let me know! Stuur me maar een e-mail.

*Zij van Glutenvrij bakt ook taarten op bestelling. Voor elke glutenvrije/lactosevrije taart kun je bij me terecht. Kijk maar eens op mijn Facebookpagina Zij van Glutenvrij.